معرفی کتاب: امی نوتر/مادر جبر نوین

کتاب در باره چیست؟
کتاب در مورد زندگی امی نوتر، ریاضی دان قرن نوزده و بیست، از پیشگامان تفکر نوین مجردگرایی در جبر است. او کارهای بسیار مهمی در جبر و فیزیک نظری در رابطه با حلقه ها، میدان ها و ناورداها انجام داد که شایسته تقدیر بسیاری از برجسته ترین دانشمندان آن زمان از جمله انیشتن، هیلبرت، کلاین، وینر، وایل و... قرار گرفت.

بعضی از قسمت های جالب کتاب

• امی می خواست در دانشگاه معروف گوتینگن که از نظر تربیت ریاضی دانان بزرگ بسیار شناخته شده بود، ادامه تحصیل دهد. تا آن زمان تنها زنانی که دکترای خود را از آن دانشگاه گرفته بودند سوفیا کوالفسکی و گریس یانگ بود ولی هر دوی آن ها خارجی بودند. هیچ دانشگاه آلمانی تا آن زمان ریسک پذیرفتن زنان آلمانی رو نپذیرفته بود. سوفیا بعد احذ دکتر کار خود را به طور مستقل در برلین به همراه کارل وایراشتراس ادامه داد. دانشگاه برلین به رغم پافشاری وایراشتراس حاظر به پذیرفتن سوفیا به عنوان مدرس نشدند. هیچ کس در برلین در مورد هوش و نبوغ یا مدرک سوفیا سوال نمی کرد بلکه همه تنها از قانون برلین پیروی می کردند.
  

• زمانی که یانگ می خواست برای امتحان دکترا به دانشگاه برود، راننده ی کالسکه ای که در خواست کرده بود وقتی متوجه شد که در آن خانه تنها زنان زنندگی می کنند، آن محل را بدون او ترک کرد. آن راننده احمق نبود! او فکر می کرد فقط یک مرد می تواند برای امتحان دکترا به دانشگاه برود. البته یانگ تمام راه را دوید و سر وقت به امتحان رسید! او با اینکه دیگر نفسش در نمی آمد اما امتحانش را به خوبی داد و با درجه ی عالی دکترا گرفت.

• آلمانی ها نمی خواستند خود را درگیر موضوع دشوار پرورش زنان تحصیل کرده بکنند. همه تصور می کردند که واژه محقق و دانشمند تنها به مردان اطلاق می شود.

• امی آن توانایی را داشت  که به جای دیدن تک تک درخت های جنگل، خود جنگل را در یک نگاه ببیند. او بیشتر به توسع مفاهیم علاقه مند تا معرفی آنها و به همین دلیل در تدریس او خلاهایی بوجود آمده بود.

• ددکیند فردی فروتن بود ولی آثارش شگفت آور بودند. او همیشه می گفت کتاب نظریه اعداد او، تنها گزیده ای از سخنرانی های دیرکله بود، اما او در چهار کتاب خود، ایده های خود را تصریح کرد و اگر نسخه چهارم را نگاه کنیم، رشد فکر او را خواهیم دید که بعید به نظر می رسد دیرکله از آن باخبر بود.

• هیلبرت به کلاین گفت: "خوب کلاین ما می دانیم که امی باهوش است و عادلانه نیست اگر به طور رسمی در دانشگاه استخدام نشود. او موثرترین دانشور و استادی است که تا کنون داشته ایم."
• کلاین پاسخ داد: "درسته اما اکنون زمان مناسبی نیست. او مخالف هایی هم داره اولین عامل زن بودن اوست"
• هیلبرت: " فکر نمی کنی یهودی بودن او عامل دیگری باشه؟"

• در سال 1917 انیشتن در نامه به هیلبرت نوشت: "دیروز گفت و گویی جالب با جانم دکتر امی نوتر داشتم در مورد ناورداها داشتم، در ننتیجه فکر کردم که شما نسبیت را از زوایای مختلف در نظر بگیرید. به نظرم خانم دکتر کارش به خوبی درک می کند." امی با پیوند ناورداها به جبرخطی توانست از فرمول بندی ریاضی برای نسبیت استفاده کند، کاری که بدون حضور امی هرگز کامل نمی شد.

• امیل آرتین به مدت یک سال نزد امی به مطالعه ی جبر مجرد پرداخت. کورانت سعی کرد در ط.ل این مدت او را عضو موسسه ی ریاضی کند اما آرتین شاید از ترس آنچه کورانت به آن موسیقی می گفت، نپذیرفت.

• در 1922 امی در نهایت توانست در گوتینگن یک پست رسمی بدست آورد: استادیاری، همچنان که بدون مزد بود، اگرچه کورانت جبرانی را برای آن تعیین کرده بود که سالیانه پرداخت می شد. حتی با وجود این عنوان و حقوق اندک سالیانهف امی نمی توانست روی آن حساب کند.

• امی عقاید قوی در مورد موضوع ریاضیات و چگونگی ارایه آن به جوانان داشت. او اغلب گفته ی لاپلاس را نقل می کرد: "اگر ذهن بشر به تجمع حقایق محدود شود، علم چیزی بیشتر از یک فهرست نخواهد شد و هیچ چیز در مورد قوانین طبیعت به ما ارایه نخواهد کرد. "

• هیلبرت 68 ساله شده بود و باید بازنشسته می شد. از هرمان وایل دعوت شد تا به گوتینگن بیاید تا به جای هیلبرت به فعالیت ادامه دهد. او در این هنگام که متوجه شد که امی که به عقیده وی از نظر سواد از او بالاتر بود همچنان در جایگاه پایین استادیاری قرار دارد. وایل با گلایه گفت: "قایان پگونه می شود چنین کرد؟ خانم دکتر نوتر بزرگترین ریاضی ان حاظر است. او باید چنین پستی داشته باشد!" تلاش های او به نغع امی بی فایده بود!

• مسافر دیگری که نزدیک آن ها نشسته بود صحبتشان را قطع کرد،" ببخشید خانم ها چرا آلمانی صحبت می کنید؟ به اندازه ی کافی آلمانی در کل جهان نفوذ کرده است پس دیگه بهتره در قطار محلی هم نفوذ نکند."

• امی به انگلیسی گفت: "ما را ببخشید. ما پناهندگان آلمانی هستیم. ما بی دلیل از وطن خود تبعید شده ایم و این بدان معنا نیست که ما نباید آلمانی صحبت کنیم. آلمانی زبان مادری ماست و همه به زبان مادری خود بهتر می توانند احساساتشان را بروز دهند. مطئن باشید ما هم به اندازه شما از هیتلر متنفریم."

• نوربرت وینر در MIT نوشت: " خانم دکتر امی نوتر شخصیت بزرگی است. بزرگترین زن ریاضی دانی که تا کنون زیسته است. بزرگترین زن دانشکندی که در حال حاضر زندگی می کند. محققی که حداقل بعد از مادام کوری قرار می گیرد؛ جدای از جنسیت او یکی از ده یا دوازده ریاضی دان برجسنه ی نسل کنونی است و مهمترین گروه ریاض دانان را در آلمان تشکیل داده است، مکتب نوین جبرگرایان. حتی بعد از اخراج از آلمان، بسایری از دانشجویان، اعم از دختر و پسر برای گرفتن توصیه های ریاضی به نزد او می رفتند. بی شک امی نوتر در میان پناهجویان آلمانی در این کشور یا حتی هر جای دیگر، باید در مقام نخست در نظر گرفته شود."